Τι είναι οι όζοι;
Οι όζοι είναι μικροί όγκοι του θυρεοειδούς. Το να έχει κάποιος όζους στο θυρεοειδή είναι πολύ συχνό – περίπου 1 στους 3 ανθρώπους έχει όζους, και περίπου στο 95% των περιπτώσεων οι όζοι αυτοί είναι καλοήθεις.
Η εντόπιση όζων στο θυρεοειδή κατόπιν υπερηχολογικού ελέγχου είναι πλέον πολύ συχνή.
Τις περισσότερες φορές οι όζοι εντοπίζονται τυχαία από τον καρδιολόγο ή τον ακτινολόγο όταν γίνεται τρίπλεξ καρωτίδων, ή μπορεί ο ασθενής να έχει εντοπίσει ό ίδιος ένα πρήξιμο στο λαιμό ή κάποιο ογκίδιο. Η ψηλάφηση του θυρεοειδούς είναι μέρος της ενδοκρινολογικής εξέτασης και μπορεί η ενδοκρινολόγος να προχωρήσει σε περεταίρω έλεγχο θέλοντας να αξιολογήσει τη δομή -σύσταση του θυρεοειδούς αδένα.
Τι προκαλεί τους όζους;
Το ακριβές αίτιο δεν είναι γνωστό και συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις τα άιτια είναι πολυπαραγοντικά. Υπάρχει ένας βαθμός κληρονομικότητας που δείχνει γενετική προδιάθεση, υπάρχουν περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως κάποια βρογχοκηλογόνα τρόφημα για παράδειγμα, η έλλειψη ιωδίου σε περιοχές με ιωδιοπενία (να σημειωθεί ότι η Ελλάδα θεωρείται ιωδιοεπαρκής χώρα), η έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία, η χρόνια φλεγμονή στο θυρεοειδή κα.
Ποιά είναι τα συμπτώματα του όζου του θυρεοειδούς;
Οι περισσότεροι ασθενείς με μικρούς μη λειτουργικούς όζους του θυρεοειδούς (που δεν παράγουν δηλαδή έξτρα ορμόνη) δεν έχουν κάποιο σύμπτωμα.
Αν ο όζος είναι μεγάλος σε μέγεθος μπορεί να κάνει πιεστικά φαινόμενα όπως δυσκολία στην κατάποση, δυσκολία στην αναπνοή κυρίως στον ύπνο, βράχνιασμα, βήχα.
Αν ο όζος υπερλειτουργεί και παράγει μόνος του περίσσεια θυρεοειδικών ορμομών τότε μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα υπερθυρεοεδισμού όπως αίσθημα παλμών , ταχυκαρδίες, απώλεια βάρους, νευρικότητα, δυσκολία στον ύπνο, διάρροια, έντονη εφίδρωση, διαταραχή του έμμηνου κύκλου στις γυναίκες, έντονη κόπωση και πολλά άλλα.
Πως αξιολογείται ένας όζος στο θυρεοειδή;
Όταν εντοπίζεται ένας όζος στον υπέρηχο είναι πολύ σημαντικό να γίνει εκτίμηση από την ενδοκρινολόγο που θα προβεί στη:
Λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού, στη φυσική εξέταση του ασθενούς με ψηλάφηση του θυρεοειδούς και θα ζητήσει και τις κατάλληλες ορμονολογικές εξετάσεις αίμα ώστε να αξιολογηθεί αν συνυπάρχει και κάποια διαταραχή στην παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών.
Η αντιμετώπιση που ακολουθεί είναι εξατομικευμένη.
Εξαρτάται από το μέγεθος του όζου, από το αν έχει ύποπτα υπερηχογραφικά χαρακτηριστικά , από το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, το οικογενειακό του ιστορικό, αν έχει πιεστικά συμπτώματα, συνυπάρχουσα διαταραχή της ορμονολογικής λειτουργίας, την ηλικία του.
Με βάση τα παραπάνω αποφασίζουμε ποιος όζος πρέπει να διερευνηθεί παραπάνω, ποιος όζος χρειάζεται απλή παρακολούθηση, ποια περίπτωση χρειάζεται σπινθηρογράφημα, ποια περίπτωση μπορεί να χρειάζεται χειρουργείο.
Αν ο όζος έχει ύποπτα υπερηχογραφικά χαρακτηριστικά ή μεγάλο μέγεθος τότε προχωράμε σε περεταίρω διερεύνηση με παρακεντηση του όζου του θυρεοειδούς.
Στο ιατρείο μας διενεργείται παρακέντηση όζων του θυρεοειδούς με καθοδήγηση υπερήχου και με συμμετοχή εξειδικευμένης κυτταρολόγου. Mε μια λεπτή βελόνα και με καθοδήγηση υπερήχου παίρνουμε δείγματα από τον όζο τα οποία εξετάζει έπειτα η κυτταρολόγος και στην κυτταρολογική έκθεση περιγράφει αν βλέπει καλοήθη ή καρκινικά κύτταρα.
Τι πρέπει να γνωρίζω για την μέρα που θα γίνει η παρακέντηση όζου θυρεοειδούς με λεπτή βελόνα ( fine needle aspiration biopsy ) FNA? Χρειάζεται κάποια προετοιμασία;
Την ημέρα που έχετε προγραμματισμένη την παρακέντηση όζου θυρεοειδούς σας συμβουλεύουμε να έχετε φάει φαγητό και πιεί υγρά κανονικά. Φοράμε μάσκα υψηλής προστασίας και αφαιρούμε από τον λαιμό μαντήλια και κοσμήματα. Στην συνέχεια ξαπλώνουμε στο εξεταστικό κρεβάτι και με τη βοήθεια ενός μαλακού μαξιλαριού κάνουμε μια ήπια υπερέκταση του λαιμού. Ακολουθεί υπέρηχος στο ιατρείο μας για την εντόπιση των όζων και σας ενημερώνουμε κάθε στιγμή για το πως προχωράμε με τη διαδικασία. Κατά τη διάρκεια της λήψης δειγμάτων θα νιώθετε ένα προσωρινό τσίμπημα στο δέρμα (η αίσθηση του οποίου είναι παρόμοια με αυτή της αιμοληψίας). Μετά το πέρας της εξέτασης και για μια μέρα δεν θα πρέπει να σηκώνετε βάρη. Σε περίπτωση ενόχλησης στο λαιμό μπορείτε να πάρετε κάποιο απλό παυσίπονο όπως π.χ παρακεταμόλη ( panadol, depon ) δεδομένου ότι δεν έχετε κάποια αλλεργία στην συγκεκριμένη ουσία.
**Ειδική προσοχή δίνουμε στο φαρμακευτικό σας ιστορικό ώστε να σας έχουμε δώσει σαφείς οδηγίες κάποιες μέρες πριν την παρακέντηση σχετικά με πιθανή αντιπηκτική ή αντιαιμοπεταλιακή αγωγή που μπορεί να λαμβάνετε**
